Dit deel van mijn website is een vertaling van de zeer uitgebreide bouwbeschrijving die Michael Stuart heeft gemaakt voor het bouwen van een vliegend schaalmodel.
Wout Moerman
Nu we de eerste romphelft af hebben gaan we er nog een maken, exact gelijk aan
de eerste. Dus verwijder alle spelden, verwijder voorzichtig de keukenfolie
zonder de tekening te verschuiven, plaats de gebouwde romphelft op de tekening
en bedek het geheel weer met keukenfolie. Nu kan je de speldengaatjes in de tekening
opnieuw gebruiken om de gebouwde romphelft weer vast te zetten. Plaats de
langsliggers precies over die van de eerste romphelft. Gebruik weer schuin
geplaatste spelden aan de binnenzijde om de langsliggers op hun plaats te
houden. Bouw de tweede romphelft en zorg dat alle verticale stijlen en diagonalen zo
precies mogelijk gelijk komen met de eerste romphelft. Als de lijm is uitgehard
kan je beide helften van de tekening afhalen.
Overigens, een voordeel van zelf hout snijden is dat je zeker weet dat de strips
van hetzelfde stuk van hetzelfde plankje zijn gesneden en daarom een zelfde
stijfheid hebben. Hierdoor is het makkelijker om een rechte en symmetrische romp
te krijgen.
Het is de moeite waard om wat tijd te besteden aan het verwijderen van lijm met
een scherp mes.
Schuur de romphelften op een stukje schuurpapier om ze mooi vlak en glad te
krijgen. Wat ik graag doe (misschien vind je dat wat overdreven) is de frames
voorzichtig schuren op een stukje gebruikt 360 waterproof papier wat op een
stukje perspex is gelijmd. Dit is wat ik vroeger gebruikte om mijn plastic
vacuform kits op te schuren, maar het werkt even goed me balsa onderdelen
(zolang je niet probeert ze nat te schuren). Het voordeel van deze methode is
dat er geen kans bestaat dat je een hap uit het balsa schuurt, of een deel te
dun schuurt. Ik gebruik een rustige cirkelbeweging en geef wat meer druk op
probleemgebieden (bijvoorbeeld uitgeharde druppels lijm). Blijf controleren of
je niet te ver gaat met schuren. Ik geef toe dat ik erg veel nadruk leg op het
goed glad maken van de houtconstructie, maar dit geeft de beste kans op een
strakke en rimpelvrije bespanning. Deze schuurmethode is heel nuttig om
uitstekende delen vlak te maken, wanneer bijvoorbeeld een stijl iets boven
een langsligger uitsteekt. Waarschijnlijk is het alleen nodig om de buitenkant
van het frame te schuren maar ik besteed evenveel zorg aan de binnenzijde van
het frame.
Om met de samenbouw van de romp te beginnen moeten we eerst onderdeel F.7 en F.8
uitsnijden. Probeer of deze onderdelen goed op de romphelften passen en pas
desnoods de uitsparingen van deze spanten aan om te zorgen dat de onderkant van
de spant gelijk loopt met de onderkant van de romphelften. Er zijn een paar
manieren om de romphelften samen te voegen. Eén methode is om F.7 en F.8 precies
haaks tegen een kant te lijmen en daarna de andere helft erop te lijmen. Bekijk
de romp van boven om te controleren of de zijkanten parallel lopen.
Ik denk dat het veiliger is om eerst het puntje van de staart samen te voegen en
de bovenste langsliggers goed parallel te houden. Plaats dan spant F.8. Bekijk
de romp van boven om te controleren of de driehoek die nu is ontstaan mooi
symmetrisch is.
Wanneer dit deel gedroogd is kan je wat lijm op F.7 doen en deze op zijn plaats
brengen. Knijp de romp aan de voorzijde samen en houdt de romp in deze positie
totdat de lijm is gedroogd:
Om eerlijk te zijn is dit het punt waar bij mij wat brak. Omdat de houtnerf in
F.7 en 8 verticaal loopt zijn ze gevoelig voor splijten wanneer je ze teveel
samenknijpt. Overbodig te zeggen dat dit precies is wat er gebeurde.... Hoe
lichter het balsa is wat je gebruikt, hoe eerder dit gebeurt. Deze foto toont de
oplossing voor dit probleem. Door en stripje 1,5 mm balsa over de onderzijde te
plakken verstevig je de spant. Ik heb dit ook alsnog bij F.8 gedaan. Bedenk dat
dit ook kan gebeuren wanneer het model af is en op het vliegveld te stevig wordt
vastgepakt.
De volgende spant die we plaatsen is F.4 bij de neus. Ik gebruikte balsalijm en
hield het op zijn plek totdat de lijm hechte. De foto laat zien dat ik een zo
groot mogelijke opening heb gemaakt, om het eenvoudiger te maken om het rubber
in de romp te krijgen bij het winden. De kleine opening die op F.4 is getekend
is hiervoor waardeloos. De opening bovenop F.4 is niet tot de aangegeven diepte
uitgevijld maar is slechts 1,5 mm diep. Dat betekend dat de kiel K.4 hiervoor
moet worden aangepast.
De romp afbouwen is nu slechts een kwestie van de openingen opvullen met meer
spanten en de bijpassende stijlen aan de onderkant. Nadat ik de spanten had
uitgesneden heb ik ze versterkt met stripjes 1,5 mm balsa om te voorkomen dat ik
ze per ongeluk zou breken. Als je de dwarsliggers voor de onderkant precies
afpast op de spanten weet je zeker dat de romp goed haaks wordt. Je ziet de
spanten en bijbehorende stijlen op de foto.
Hier zien we de romp met alle spanten en stijlen op hun plaats. De voorste kiel
K.4 is nu ook toegevoegd evenals de 1,5x1,5 mm langsligger achter de cockpit.
Dit maakt de constructie mooi stabiel voordat we de rest van de liggertjes gaan
aanbrengen. Om die bovenste ligger aan de achterkant goed recht te krijgen moest
ik de uitsparingen in F.10 en F.11 wat dieper maken.
De bouwtekening toont niet hoe de achterste liggertjes bij de staart moeten
uitkomen, dus daar moeten we wat op verzinnen. k heb een stukje 1.5 mm balsa
bevestigd, zoals op de foto te zien is. Het stukje steekt 3 mm boven de
langsliggers uit. Midden bovenop is een 1,5 mm uitsparing gemaakt voor de
bovenste ligger.
Zoals eerder genoemd moet de voorkant van K.4 worden aangepast om de vergrote
neusopening vrij te houden.
Je ziet dat ik (met opzet) de twee bovenste liggers heb gebroken
voor het begin van de vleugel. Dit heb ik gedaan om te zorgen voor een perfect
vlak deel waar de vleugel op komt te rusten. Als je deze liggers gewoon
vloeiend over het spant laat lopen ontstaat er een bultje waar de vleugel niet
mooi op ligt (of ben ik gewoon weer te pietluttig?).
Deze foto toont meteen ook de meest extreme aanpassingen van de uitsparingen voor de
liggertjes (op spant F.5). Alhoewel niet noodzakelijk heb ik de resterende
openingen opgevuld met reststukjes balsa. De overmaatse stukjes heb ik achteraf
op maat gesneden (het is makkelijker om te lange stukjes te monteren).
Als je je afvraagt waarom de letters op de spanten in spiegelbeeld staan, dat
komt door de methode om de afdrukken met onderdelen over te brengen op het hout.
Als deze afdruk ondersteboven op het hout wordt gelegd krijg je een spiegelbeeld
van de afdrukken.
De bovenste liggertjes kunnen nu worden bevestigd. Als je ze in paren bevestigd,
afwisselend links en rechts, heb je minder kans op vervorming van de romp. Het
balsa voor deze liggertjes mag lichter zijn dan voor de langsliggers omdat ze
geen rol spelen in de stevigheid van het model.
Door de liggertjes eerst zonder lijm op hun plaats te te passen is goed te zien
of alles goed gaat. Wanneer ze niet mooi recht liggen moet de uitsparing in het
spant wat worden aangepast. Het is geen probleem als er een ruimte naast een
liggertje blijft bestaan want we vijlen uiteindelijk toch nog veel materiaal van
de spanten af.
Deze foto toont hoe ik de liggertjes aan het eind heb bevestigd. De buitenste
zijn taps gemaakt en aan de bovenste langsligger gelijmd en de anderen heb ik
ingelaten in een stripje balsa wat ik er eerder had opgelijmd. Later wordt alles
mooi glad geschuurd.
De rompconstructie is nu bijna klaar.
De liggertjes onder de neus zijn nu nog weggelaten, totdat het
landingsgestel is gemonteerd.
In het volgende hoofdstuk beginnen we met het landingsgestel.
Michael Stuart