Fokker F-II

Fokker FII

De Fokker F-II was het eerste passagierstoestel dat door Fokker speciaal voor dit doel werd ontworpen. Voor het model ben ik uitgegaan van de bouwtekening van Walt Mooney, maar besloot een andere uitvoering te bouwen. Het model van Mooney is gebaseerd op de F-II met BMW IV motor. Karakteristiek voor die versie is de ovale grille. Later is de veel krachtigere Puma motor gebruikt, waarbij de neus veel hoekiger werd, en dat is de versie die ik bouw. Het is een peanut, een rubber aangedreven schaalmodel met spanwijdte van 33 cm.

n het Aviodrome staat een replica van de F-II met de Pumamotor, hierop heb ik mijn model gebaseerd. Van de oorspronkelijke bouwtekening van Mooney is ondertussen slechts weinig terug te vinden. Uiteindelijk teken ik een nieuwe tekening die op deze website te downloaden zal zijn.

Constructie

De motorkap is gemaakt van 0,8 mm balsa. Hierbij heb ik eerst de zijkanten vastgelijmd aan de romp. Nadat de lijm gedroogd is werd het balsa nat gemaakt en gebogen over de spanten. Na het drogen is de overlap weggesneden en de motorkap op de spanten verlijmd. Het gedeelte tussen de twee liggers wordt later deels weggesneden om ruimte te maken voor de enorme uitlaatpijp, die als schoorsteen de rook boven de vleugel wegvoert.

Piloot

De piloot zat in de buitenlucht, terwijl de vier passagiers in een cabine zaten. Een klein raampje gaf de passagiers zicht naar voren. In het model is het gebogen schot van de cabine gesneden uit licht balsa, de achterzijde is uitgehold. Het hoofd van de piloot is een korreltje piepschuim, de romp van roze schuimplastic, de armen zijn van 1,5 mm balsa. In de cockpit is een instrumentenpaneel aangebracht, helaas is dit uiteindelijk vrijwel onzichtbaar door de grote oversteek van de vleugel.

De complete constructie weegt 2,1 gram. Hier zit echter het landingsgestel en de vleugelstijlen nog niet bij. Dit gewicht is redelijk laag, maar wat belangrijker is is dat het zwaartepunt redelijk ver naar voren ligt. In deze staat balanceert het model op de achterste vleugelligger. Ik hoop dat na het bespannen, toevoegen van de prop en het rubber slechts weinig ballast nodig is om het zwaartepunt goed te krijgen.

Bespanning

Om de vleugel de juiste kleur te geven gebruik ik geel tissue dat aan de achterkant wordt bewerkt met pastelkrijt. Hierdoor wordt het minder transparant en kan ik de vleugel meer een houtkleur geven. De vleugel van de F-II was namelijk van gelakt triplex. Om de triplex platen na te bootsen heb ik op papier een aantal papieren stroken gelijmd. Hierop leg ik het gele tissue en bewerk het met pastelkrijt. Op de plaatsen waar een richel van papier zit wordt de kleur wat donkerder. Bij het bespannen komt de kant met krijt aan de binnenkant van de vleugel. Tot slot wordt de vleugel gelakt met spanlak.

De staartvlakken en de romp worden met tissue bekleed dat eerst in de inktjetprinter is bedrukt. Hierdoor is elke gewenste kleur te maken, en zijn ook afbeeldingen direct op het tissue aan te brengen. Hiervoor wordt het tissue op een met lijmspray bespoten vel wit printerpapier gelijmd. Het laagje lijm moet zo dun zijn dat het tissue na het pinten makkelijk weer los gehaald kan worden. Om het geprinte tissue niet te veel doorschijnend moet zijn wordt ook hier een laagje krijt op de achterkant aangebracht, maar nu wit krijt. In plaats van gewoon wit krijt gebruik ik hiervoor poedervormig titaniumdioxide, het pigment dat in de meeste witte verven wordt gebruikt. De ramen zijn gemaakt van 5 micrometer mylar, dat op de romp is aangebracht voordat de romp met geprint tissue wordt bekleed.

De uitlaat is gemaakt van 1,5 mm balsa latjes die rond zijn geschuurd en een beetje papier. Deze karakteristieke schoorsteen komt in een uitsparing die ik in de motorkap heb gefreesd.

Landingsgestel

Het landingsgestel is gemaakt van vier stukjes grasstengel en elastiek. De grasstengels zijn met een heel kort stukje staaldraad in de romp vastgezet. Het voordeel van deze methode is dat het flexibel blijft en dus niet snel zal beschadigen. Omdat ik het model nu met een grote prop vlieg is dit echter niet meer zo zinvol. Voor de IIFI 2009 heb ik het elastiek vervangen door grasstengel, waardoor het model er nog beter uitziet. De wielen zijn van een schijfje zwart waar een kern van bamboe (saté-prikker) in is gelijmd. Het bamboe is een paar centimeter lang waardoor dit in een boormachine is te klemmen. Met een vijltje en schuurpapier wordt het wiel in model gedraaid. Het bamboe wordt afgezaagd en een gaatje wordt geboord wat fungeert als lager. Aan beide zijden van het wiel is een zwart schijfje papier gelijmd en met een speld is het wiel op de as vastgezet. De starre as is met dun elastiek vastgezet, waardoor stoten van een harde landing kunnen worden opgevangen.

Vliegen

Ik heb het model met windstil weer ingevlogen met een korte motor: een lus van 0,6 gram 1,5 mm rubber en een 10 cm plastic prop. Met een beetje extra domping vloog het model mooi stabiel. De stijgvlucht is wat sterk voor indoor, dus daar moet nog wat aan gebeuren. Ik kreeg nu vluchten van rond de 30 seconde op 800 - 850 toeren. Misschien dat wanneer ik de motorlengte verdubbel een minuut haalbaar is? Dan heeft het model ook een gram extra gewicht en dat is misschien voldoende om de stijgvlucht wat te temmen. Het model zonder motor woog nu 7 gram, met een langere motor komt er nog wat extra ballast bij. Helaas knapte aan het eind de rubber motor, wat een paar beschadigingen aan het tissue opleverde. Dit is intussen weer hersteld, de schade is nauwelijks zichtbaar.

Het model heb ik ook gebruikt bij de internationale indoorwedstrijd in Nijmegen op 15 en 16 maart 2008. Hier is een video van een grondstart van mijn F-II tijdens de wedstrijd. Het model vloog 37 seconde met een grondstart, en een grondstart levert in deze categorie 10 seconde bonustijd op. Op de tweede dag van de wedstrijd vloog ik dit model met een grotere prop en dikker rubber en vloog toen als beste tijd 49 seconde met een handstart.
Ook bij de IIFI 2009 heb ik de F-II gevlogen, en nu als beste tijd 1:07. Meer dan een minuut! Dit leverde een derde plaats in het vliegklassement op. Omdat het model bij de statische beoordeling wat lage scoorde eindigde het model op de 6e plaats. Toch weer beter dan de 9e plaats in 2008!

Interscale 2010

Tijdens de Ik Interscale 2010 heeft de Fokker ook weer gevlogen, vooral leuk omdat de F-II ook het beeldmerk is voor de interscale. Helaas zaten er deze keer geen vluchten van een minuut of meer in en het model eindigde op de 10e plaats van de 37 deelnemers. Niet zo'n hoge plaats helaas, maar ik was hiermee toch nog de hoogst geplaatste Nederlander bij de peanuts.

Tijdens de wedstrijd heb ik wel geprobeerd betere tijden te halen, maar dat leverde een gebroken motor op. Omdat ik geen beschermbuis om de motor gebruik tijdens het winden was dat fataal voor de romp. De bespanning is op een paar plaatsen beschadig en de motorsteun was gebroken.

Reparatie

Ik heb alle vleugels er af gehaald, evenals het landingsgestel. Bij het opnemen van de schade zag ik dat de neus met cockpit nog bruikbaar was, en alles daarachter heb ik weggesneden. Ik heb twee zijkanten herbouwd die ik samenvoeg met de neus. Vervolgens kan ik de dwarsverbindingen tussen de zijkanten aanbrengen, zodat ik geen verschil in breedte krijg tussen de neus en de romp.

Het lastigste gaat weer het kleurenschema worden. Ik heb nu beschikking over inktjet transfermateriaal en ik wil de registratie en het logo hiermee maken. Dat zal wat scherper worden dan geprint tissue. Maar dan weet ik nog niet hoe ik de rest van de kleuren doe, printen of spuiten.